1η Δεκεμβρίου σήμερα... καλό μήνα να έχουμε...

Χειμώνιασε και φεύγουν τα πουλιά,

γοργός ο γερωνάς τα πελαγώνει

η φλύαρη χελιδονοφωλιά

χορτάριασε παντέρημη και μόνη ...

Γ. Δροσίνης

... Καλό μήνα ...

Ενενήντα χρόνια από τη δολοφονία της Ρόζα Λούξεμπουργκ

Ιδεολογική ιδρύτρια του «σοσιαλισμού με ανθρώπινο πρόσωπο», σθεναρή κριτικός της «δικτατορίας του προλεταριάτου» του Λένιν και το «καλύτερο μυαλό μετά τον Μαρξ», η Ρόζα Λούξεμπουργκ, 90 χρόνια μετά τη δολοφονία της παραμένει ένα σημείο αναφοράς στην παγκόσμια ιστορία του σοσιαλισμού.

Η «Κόκκινη Ρόζα», όπως την αποκαλούν ακόμα και σήμερα, γεννήθηκε το 1871 στο ρωσοκρατούμενο τμήμα της Πολωνίας από μια φτωχική οικογένεια εβραίων εμπόρων. Παρά τη σοβαρή της αναπηρία στο ένα της πόδι, από βαριά ασθένεια στην ηλικία των πέντε ετών, πολιτικοποιήθηκε έντονα, ήδη, από τα γυμνασιακά της χρόνια. Στην προσπάθειά της να αποφύγει επικείμενη φυλάκισή της το 1889, μεταναστεύει στην Ελβετία, όπου ακολουθεί και τις μετέπειτα σπουδές της στην φιλοσοφία, την ιστορία, την πολιτική, τα οικονομικά και τα μαθηματικά ταυτόχρονα.

Πιστή στις επαναστατικές μαρξιστικός αρχές, είχε εκφράσει οξύτατες θεωρητικές διαφωνίες τόσο με το πολωνικό όσο με το ρωσικό σοσιαλδημοκρατικό κόμμα. Η πολωνική αυτοδιάθεση, την οποία υποστήριζαν τα δύο κόμματα, θα εξασθενούσε το παγκόσμιο σοσιαλιστικό κίνημα και θα ενίσχυε την κυριαρχία της αστικής τάξης.

Το 1898 παντρεύεται τον Γκουστάφ Λίμπεκ και λαμβάνει τη γερμανική υπηκοότητα, γεγονός που της επιτρέπει να εισχωρήσει στις τάξεις του γερμανικού σοσιαλδημοκρατικού κόμματος, του ισχυρότερου της Δευτέρας Διεθνούς. Η πολιτική της δράση είναι ιδιαίτερα έντονη. Δύο είναι τα βασικά μέτωπα με τα οποία συγκρούεται ανοιχτά: η αστική τάξη, ο αιώνιος πολιτικός και ταξικός εχθρός όπως την αποκαλεί και οι ομοϊδεάτες της σοσιαλιστές. Διατεινόταν, μάλιστα, ότι η δικτατορία του προλεταριάτου του Λένιν αποτελούσε μάλλον «δικτατορία επί του προλεταριάτου».

Στο έργο της, «Κοινωνική μεταρρύθμιση ή επανάσταση;» (1900), εμμένει στη άποψή της ότι η επανάσταση και όχι η κοινοβουλευτική δημοκρατία, αποτελεί τον δρόμο για την απαραίτητη κοινωνική αλλαγή. Στο σημείo αυτό ήρθε σε σκληρή αντιπαράθεση με τον ο Γερμανό σοσιαλδημοκράτης Εντουαρντ Μπερνστάιν, ο οποίος αποτελεί τον πατέρα του ρεβιζιονισμού. Ο Μπερνστάιν αμφισβητούσε την αναγκαιότητα της επανάστασης της μαρξιστικής θεωρίας καθώς και την ριζική αναθεώρηση της και υποστήριζε ότι «κυρίως στις βιομηχανικά ανεπτυγμένες χώρες, η επανάσταση ως μέσον για την κοινωνική μεταβολή είχε καταστεί πλέον περιττή και ότι οι σοσιαλιστές όφειλαν να επιδιώξουν την πραγματοποίηση των σκοπών τους από τον δρόμο της κοινοβουλευτικής και της συνδικαλιστικής δράσης».

Κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, έρχεται σε αντιπαράθεση με το γερμανικό σοσιαλδημοκρατικό κόμμα, που υποστήριζε τον πόλεμο και ιδρύει μαζί με τον Καρλ Λίμπκνεχτ την «Ένωση Σπάρτακος», η οποία μετεξελίχτηκε στο Γερμανικό Κομουνιστικό Κόμμα.

Στις 15 Ιανουαρίου του 1919, η Ρόζα Λούξεμπουργκ κι ο Καρλ Λίμκνεχτ δολοφονούνται άγρια από μέλη παραστρατιωτικής οργάνωσης κάτω από αδιευκρίνιστες συνθήκες. Η Λούξεμπουργκ σφυροκοπήθηκε μέχρι θανάτου με χτυπήματα τουφεκιών και ρίχτηκε σε ένα κοντινό ποτάμι και ο Λίμπκνεχτ πυροβολήθηκε στο πίσω μέρος του κεφαλιού του και έπειτα τοποθετήθηκε ως άγνωστο σώμα σε κοντινό νεκροφυλάκιο.

Τα τελευταία της λόγια, το απόγευμα πριν τη δολοφονία της ήταν αφιερωμένα στην πίστη στις μάζες και το αναπόφευκτο της επανάστασης. «Η ηγεσία απέτυχε. Ακόμα κι έτσι, η ηγεσία πρέπει να ξαναδημιουργηθεί από τις μάζες και μέσα από τις μάζες. Οι μάζες είναι το αποφασιστικό στοιχείο, είναι ο βράχος πάνω στον οποίο θα κτιστεί η τελική νίκη της επανάστασης. Οι μάζες ήταν στα ύψη... ανέπτυξαν την “ήττα” αυτή σε μία από τις ιστορικές ήττες που είναι η τιμή και η δύναμη του διεθνούς σοσιαλισμού. Και γι’ αυτό η μελλοντική νίκη θα ανθίσει από αυτή την ήττα».

ΠΗΓΗ:http://www.tvxs.gr

Λα Πασιονάρια (Ντολόρες Ιμπαρούρι)

Ποιήτρια, επαναστάτρια (1895-1989)

Αφοσιωμένη πολέμια του φασισμού, βασικό μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος της Ισπανίας, υπέρμαχος των δικαιωμάτων των γυναικών. Για να καταλάβει όμως κανείς την αληθινή αξία της γυναίκας που έμεινε στην ιστορία ως «Λα Πασιονάρια» («La Pasionaria», από το «λουλούδι του Πάθους», ψευδώνυμο που χρησιμοποιούσε για να υπογράφει τα άρθρα της στην εφημερίδα των ανθρακωρύχων «El Mineero Vizcaino» και στην αριστερή εφημερίδα «Mundo Obero») πρέπει να εξετάσει τις συνθήκες και τις ιδιαιτερότητες της εποχής στην οποία μεγάλωσε.

Γεννήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 1895 στην Γκαγιάρτα της Ισπανίας και ήταν το έκτο από τα συνολικά 11 παιδιά μιας φτωχής οικογένειας ανθρακωρύχων. «Στην εποχή μου οι γυναίκες ήταν οικιακοί σκλάβοι χωρίς δικαιώματα. Και η λέξη "γάμος" σήμαινε για εμάς: ράψιμο, εγκυμοσύνες και κλάματα. Κλάματα, πολλά κλάματα για την κακή μας μοίρα, για την παντελή έλλειψη δύναμης, για τα αθώα παιδιά μας στα οποία έπρεπε να προσφέρουμε φροντίδες βουτηγμένες στα δάκρυα. Κλάματα για τη γεμάτη πόνο ζωή μας, μια ζωή χωρίς προοπτικές, γεμάτη αδιέξοδα. Πικρά δάκρυα με μια κατάρα μόνιμα στην καρδιά και μια βλασφημία στα χείλη». (Απόσπασμα από την αυτοβιογραφία της, την οποία συνέγραψε το 1963.)

Αυτό ήταν το κοινωνικό πλαίσιο στις αρχές του αιώνα στην Ισπανία. Και πράγματι, παρ' ότι εξαίρετη μαθήτρια, η οικογένεια της Ντολόρες δεν είχε τα χρήματα για να τη στείλει να σπουδάσει δασκάλα, όπως εκείνη ήθελε. Εγινε μοδίστρα, το 1931 παντρεύτηκε και αυτή έναν ανθρακωρύχο, έκανε έξι παιδιά, όμως μόνο τα δύο από αυτά επέζησαν από τις κακουχίες. «Είναι δικό μου λάθος. Διότι δεν τους προσέφερα τις σωστές ιατρικές φροντίδες και τις γαλουχίες όταν έπρεπε» έγραψε αργότερα. Και οι συνθήκες διαβίωσης εκείνης και των παιδιών της έγιναν ακόμη χειρότερες όταν ο άνδρας της, ως ενεργό μέλος του Εργατικού Συνδικάτου, φυλακίστηκε επειδή ηγήθηκε μιας απεργίας. Η Ιμπαρούρι μελέτησε και εμπνεύστηκε από τον Μαρξ και έγινε μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος (PCE). Και ήταν τότε που άρχισε να δημοσιεύει τα πύρινα άρθρα της στις εφημερίδες του κύκλου της, ήταν τότε που γεννήθηκε η «Πασιονάρια».

Το 1920 εξελέγη στην Περιφερειακή Επιτροπή του Βασκικού Κομμουνιστικού Κόμματος. Σύντομα εξελίχθηκε σε σημαντική προσωπικότητα του χώρου της και το 1930 εξελέγη μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του Ισπανικού Κομμουνιστικού Κόμματος. Την επόμενη χρονιά έγινε αυτή εκδότρια της «Mundo Obrero», θέση την οποία χρησιμοποίησε για να προβάλει ιδέες που θα βελτίωναν την κοινωνική θέση της γυναίκας. Φυλακίστηκε τον Σεπτέμβριο του 1931 και τελικά, ύστερα από αρκετές ταλαιπωρίες, απελευθερώθηκε τον Ιανουάριο του 1933. Συνέχισε με πάθος τους αγώνες της κατά του επερχόμενου φασισμού, ταξίδεψε στη Σοβιετική Ενωση και ανέβηκε πολύ στην ιεραρχία του Κομμουνιστικού Κινήματος. Οι πολιτικές εξελίξεις στην Ιταλία του Μπενίτο Μουσολίνι και στη Γερμανία του Αδόλφου Χίτλερ τής έφερναν εφιάλτες. Ελεγε: «Μην κλείνετε τα μάτια σας στην άνοδο αυτών των στοιχείων. Αν σε μια χώρα της Ευρώπης οι φασίστες καταφέρουν να αποκτήσουν εξουσία, τότε η μπόρα θα μας πάρει όλους». Βοήθησε στην ίδρυση της Παγκόσμιας Επιτροπής Γυναικών κατά του Πολέμου και του Φασισμού. Το 1936 εξελέγη στα Cortes, τη Βουλή της Ισπανίας. Αγωνίστηκε για τον εκσυγχρονισμό της νομοθεσίας, των εργατικών δικαιωμάτων, για τη βελτίωση της δημόσιας υγείας, κατάφερε ακόμη και να διαπραγματευτεί με επιτυχία την αποφυλάκιση αρκετών πολιτικών κρατουμένων.

Κατά τη διάρκεια του Ισπανικού Εμφυλίου Πολέμου η ευρέως γνωστή ως «Πασιονάρια» πλέον ήταν υπεύθυνη επικοινωνίας των δημοκρατικών. Στις 18 Ιουλίου του 1936 ολοκληρώνοντας μια ραδιοφωνική ομιλία της διακήρυξε: «Νο pasaran!» (οι φασίστες «δεν θα περάσουν!»). Η φράση αυτή έγινε το σύνθημα όλων των δημοκρατικών, των επαναστατημένων του κάθε ιδεολογικού αγώνα, μέχρι και του μεξικανού επαναστάτη Εμιλιάνο Ζαπάτα. Στην ανθολογία της παγκόσμιας Ιστορίας έχουν μείνει ακόμη δύο διακηρύξεις της. Η περίφημη «είναι καλύτερο να είμαστε χήρες ηρώων, παρά σύζυγοι δειλών». Και το θρυλικό: «Οι Ισπανοί να πεθάνουν όρθιοι, παρά να ζήσουν γονατιστοί». Ηταν μια φράση την οποία χρησιμοποίησε σε μια ομιλία της κατά τη διάρκεια της εκστρατείας για την ενίσχυση των δημοκρατικών, μια αποστολή ζωής που είχε φέρει την «Πασιονάρια» στη Γαλλία και στο Βέλγιο. Η Ευρώπη είχε πλέον καταγοητευτεί από τη φλογερή επαναστάτρια με το πανέμορφο πρόσωπο και το ασυμβίβαστο πνεύμα.

Η έλευση των φασιστών όμως δεν στάθηκε δυνατό να αποτραπεί. Η «Πασιονάρια» προτίμησε να ζήσει στη Σοβιετική Ενωση. Ο μόνος της γιος, ο Ρούμπεν, σκοτώθηκε στις 3 Δεκεμβρίου 1942 στο Στάλινγκραντ, πολεμώντας στις τάξεις του Κόκκινου Στρατού. Η «Πασιονάρια» συνέχισε τους αγώνες της. Εγινε Γενική Γραμματέας του Ισπανικού Κομμουνιστικού Κόμματος (PCE) τον Μάιο του 1944. Το 1964 τιμήθηκε με το βραβείο Ειρήνης Λένιν και την επόμενη χρονιά με το παράσημο Λένιν. Και όμως, το 1968 επετέθη δριμέως κατά του Κόκκινου Στρατού για τη σοβιετική εισβολή στην Τσεχοσλοβακία.

Η «Πασιονάρια» θέλησε να επιστρέψει στην Ισπανία μετά τον θάνατο του Φρανσίσκο Φράνκο. Το 1977 εξελέγη ξανά στα Cortes. Πέθανε στις 12 Νοεμβρίου 1989, σε ηλικία 93 ετών, από πνευμονία.

http://www.youtube.com/watch?v=4QXSYJPTiwc

Πηγή:www.tovima.gr

Ουκ επ' άρτω μόνω ζήσεται άνθρωπος

Ένα τεράστιο καρβέλι,μια πελώρια φραντζόλα ζεστό ψωμί,
είχε πέσει στον δρόμο από τον ουρανό

ένα παιδί με πράσινο κοντό βρακάκι και με μαχαίρι

έκοβε και μοίραζε στον κόσμο γύρω,

όμως και μια μικρή, ένας μικρός άσπρος άγγελος,

κι αυτή μ' ένα μαχαίρι έκοβε και μοίραζε

κομμάτια γνήσιο ουρανό

κι όλοι τώρα τρέχαν σ' αυτή, λίγοι πηγαίναν στο ψωμί,

όλοι τρέχανε στον μικρόν άγγελο που μοίραζε ουρανό!

Ας μην το κρύβουμε.

Διψάμε για ουρανό.

Το ποίημα είναι του Μίλτου Σαχτούρη

Γράμμα από την Ολλανδία και η Σ. Τριανταφύλλου για τον ελληνικό Μεσαίωνα

Ο elikas παρεμβαίνει από την Ολλανδία με αφορμή την επίθεση εναντίον της Σώτης Τριανταφύλλου. Και ένα προφητικό άρθρο της τελευταίας για μια χώρα όπου ο χρόνος μοιάζει παγωμένος και κάποιοι "αριστεροί" συμπεριφέρονται σαν βάνδαλoι της δεξιάς.

Ο elikas κοιτάει τα πράγματα από απόσταση και γράφει:

Κοντεύω τρεις βδομάδες από τότε που εγκατέλειψα την Ελλάδα, και με αυτά που διαβάζω τελευταία χαίρομαι που την έκανα. Και ταυτόχρονα λυπάμαι που μάλλον δεν θα μείνει τίποτα για να επιστρέψω.

Ξέρετε πώς φαίνεται αυτή η είδηση (για να μην αναφερθώ στα σχόλια) από την απόσταση τριών χιλίαδων χιλιομέτρων και κάτι ψιλών;

Όπως σας φαίνεται εσάς έτσι και διαβάσετε για ομάδα Ταλιμπάν που λιθοβόλησε μοιχαλίδα έξω από κάποιο κωλοχώρι στο πουθενά ή για τίποτα ανήλικους στις φτωχογειτονιές της Μανάγκουα, που σου την πέφτουν με αυτοσχέδιο τσίγκινο σουγιά μόνο και μόνο επειδή φοράς παπούτσια και άρα είσαι πλούσιος τουρίστας. Παλιότερα, το (ακόμα πιο ρατσιστικό) κλισέ θα αφορούσε μαύρους με το κόκαλο στη μύτη που μετατρέπουν ιεραπόστολους σε στιφάδο.

ΔΕΝ ΠΑΙΖΕΙ ΑΠΟΛΥΤΩΣ ΚΑΝΕΝΑΝ ΓΑΜΗΜΕΝΟ ΡΟΛΟ ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΣΩΤΗ ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΥ και τι πιστεύει για την αριστερά, την αναρχία, την επανάσταση και τους εξωγήινους.

Το μόνο που μετράει είναι ότι όσοι την κατακρίνετε σε βαθμό που να δικαιολογείτε την επίθεση εναντίον της, δεν διαφέρετε σε τίποτα απολύτως από τον πιο λούμπεν νεοναζί, που όταν δεν δέρνει πακιστανούς σνιφάρει κόλλες έξω από μία μάντρα αυτοκινήτων κάπου στις εργατικές συνοικίες της Γλασκώβης, της Λειψίας ή της Αγίας Πετρούπολης.

Καλό μεσαίωνα. Ζώα.

Για το έλλειμμα της αριστεράς
Της ΣΩΤΗΣ ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΥ - 22.07.2009

Παρέα της πλατείας Εξαρχείων στήνεται έξω από καφέ που μόλις έχει ανοίξει, σχολιάζοντας: «Πολύ κυριλέ είναι... Να του χώσουμε κανένα γκαζάκι;». Αργότερα, συσπειρωμένοι, εκβάλλουν την επαναστατική φωνή: «Γιάπηδες έξω! Να πάτε στο Κολωνάκι!». Το σύνθημα μού θυμίζει, αναπόφευκτα, εκείνο του φιλήσυχου μικροαστού: «Πρεζάκια έξω! Να πάτε στην πλατεία Βάθη!». Στο μεταξύ, λαμβάνω ένα e-mail που γράφει: «Άλλαξε μυαλά, θα πάθεις ό,τι έπαθε η Κούνεβα! Ξέρουμε πού μένεις...».

Η προειδοποίηση δεν προέρχεται από τα εγκληματικά αφεντικά, προέρχεται από θερμοκέφαλους «εξεγερμένους»: από εκείνους που κατέστρεψαν τη βιβλιοθήκη της Νομικής, το βιβλιοπωλείο του «Παπασωτηρίου», το πολυκατάστημα «Πλαίσιο». Δεν είναι οι «περιουσίες» που με απασχολούν, είναι ο συμβολισμός τους: όταν καις βιβλία, καις το κεφάλι σου. Σκέφτομαι το πόσο απέχει η πράξη από τις ιδέες, από τον «εξεγερμένο άνθρωπο» του Αλμπέρ Καμύ, από τους ευγενείς, σοφούς επαναστάτες: τον Τσερνιτσέφκι, τον Μαγιακόβσκι· τον Γιουτζήν Ντεμπς· τον Γκράμσι· σε πόση αμηχανία βρίσκεται οποιοσδήποτε αριστερός και αναρχικός με ιδεολογικές αποσκευές, μπροστά σ’ αυτές τις τυραννικές μειοψηφίες.

Περνάω από το απαλλοτριωμένο «πάρκο» στη γωνία Ζωοδόχου Πηγής και Ναυαρίνου: μεγάλη νίκη του κινήματος· το βασίλειο της ασχήμιας. Αλλά μην κάνετε κύματα, μην ενοχλείτε: τα «παιδιά» επαναστατούν. Το γιατί το ξέρω, νομίζω μάλιστα ότι το ξέρω καλύτερα από τα μέλη του «κινήματος». Το πώς (οι μέθοδοι) και το προς τι (με ποιο αίτημα, με ποιο όραμα) με προβληματίζουν. Επιπλέον, με προβληματίζει η κοινή γνώμη: γιατί τόσοι άνθρωποι χαίρονται επειδή καταστράφηκαν μεγάλα, επιτυχημένα καταστήματα στο κέντρο της Αθήνας; Γιατί, ακόμα περισσότερο, απειλούν ότι θα τα ξανακαταστρέψουν; Στην Ελλάδα, οτιδήποτε ωραίο, καλοκουρδισμένο, θριαμβικό, πρέπει να εξολοθρεύεται: κτίρια, άνθρωποι, αντικείμενα, ιδέες, όλα στα σκουπίδια, στα σκουπίδια που καίγονται. Τhe bonfire of the vanities.

Αντιθέτως, το να βάφεις, λόγου χάρη, μια τράπεζα κόκκινη, συνιστά μια συμβολική πράξη· κάτι εκφράζεις με το κόκκινο χρώμα, κάτι διακινδυνεύεις τη στιγμή που ρίχνεις την μπογιά. Η καταστροφή, η πυρά, παραείναι εύκολη και γρήγορη· ανέξοδη: στο τέλος της μέρας, τις αποζημιώσεις επωμίζεται ο φορολογούμενος πολίτης. Εξάλλου, το τοπίο μετά τη μάχη είναι θλιβερό: πώς μπορεί να ζει κανείς μέσα σε ερείπια;

Μένω σχεδόν απέναντι από το Πολυτεχνείο. Κάθε μέρα αναρωτιέμαι: πώς έχει επιτραπεί μια τέτοια καταπάτηση, ένας τέτοιος βιασμός του χώρου, του περιβάλλοντος; Έχω απαντήσεις που δεν αρέσουν σε κανέναν: οι άνθρωποι –νέοι και λιγότερο νέοι– χρειάζονται νομικό πλαίσιο για να κινηθούν (ή για να ακινητοποιηθούν)· χρειάζονται υποχρεώσεις και δικαιώματα. Ακόμη και η χρήση των δικαιωμάτων οφείλει να είναι υποχρεωτική (για παράδειγμα, η δωρεάν παιδεία πρέπει να είναι υποχρεωτική).

Ο χώρος του Πολυτεχνείου αποτελεί ένα πεδίο όπου ξεδιπλώνεται η σημερινή Ελλάδα: εγκατάλειψη, ανημπόρια, «άσυλο» για ανθρώπους που δεν αξίζουν κανενός είδους ασυλία. Οι φοιτητές ζουν μέσα στην ελεεινότητα, σ’ έναν αργόστροφο κόσμο, δίπλα σε καθηγητές-δημοσίους υπαλλήλους, κόλακες της νεολαίας και απολογητές ενός βαθιά επαρχιακού «νεοτερισμού». Το πανεπιστήμιο υπονομεύεται από την παθητική στάση των καθηγητών για πάνω από τριάντα πέντε χρόνια: εξαιρέσεις υπάρχουν αλλά δεν επαρκούν. Ο χώρος –η πόλη– βρίσκεται στο έλεος των εμπρηστών: οι εμπρηστές μπαίνουν και στρογγυλοκάθονται στο σπίτι σου όπως στο θεατρικό έργο του Μαξ Φρις.

Ψηφοθηρία, καλόπιασμα του όχλου, σύγχυση αξιών και ανατροπή αξιών, παραπομπή στις προτροπές του Μπακούνιν μαζί με άγνοια περί αναρχισμού και περί Μπακούνιν. Ο αναρχισμός είναι σκληρή δουλειά, δεν εξαντλείται σε τσιτάτα, σαν εκείνα που ξέρουν οι Κνίτες από τον Λένιν κι από τον Μαρξ διασκευασμένο και παραμορφωμένο από τους Σοβιετικούς. Ο αναρχισμός, η επανάσταση, είναι μεγάλες περιπέτειες του ανθρώπινου μυαλού, δεν είναι γιορτές μίσους.

Ξανά και ξανά, στην επέτειο του Πολυτεχνείου, με αφορμές αστυνομικής βίας ή και χωρίς έκδηλες αφορμές, στην Ελλάδα μάς χαρακτηρίζει το πνεύμα του Μάη του ’68 βαλκανοποιημένο και καθυστερημένο σαράντα χρόνια. Εξηγήσεις υπάρχουν, δικαιολογίες μπορούμε να επινοήσουμε: εκτός από τον Διαφωτισμό και τη βιομηχανική επανάσταση, χάσαμε και τη δεκαετία του ’60, τα εναλλακτικά κινήματα, τα αιτήματα της ατομικής ελευθερίας, τη ριζοσπαστικοποίηση της πολυφυλετικής, πολυπολιτισμικής αριστεράς. Έτσι, το κοινωνικό μας κίνημα είναι φτωχό, δογματικό· πρωτόγονο· στερείται φαντασίας, εμφορείται από διεστραμμένη σκέψη· μεταφράζει το λεγόμενο «ταξικό μίσος» σε φθόνο, εκδηλώνει τον φθόνο με πράξεις ασχήμιας και αφανισμού.

Τι συμβαίνει; Βρισκόμαστε ακόμα στη σκοτεινή εποχή πριν από τον Διαφωτισμό; Και γιατί δεν μιλάει κανείς για όλ’ αυτά από τον χώρο (the horror, the horror!) της αριστεράς; Γιατί αποδέχονται την ανοησία και την αυθαιρεσία ενός «κινήματος» που δεν ενδιαφέρεται για τη δικαιοσύνη και την καλοσύνη εφόσον διακόπτει βιαίως θεατρικές παραστάσεις, απειλεί με τρομοκρατικές επεμβάσεις και καθυβρίζει οποιονδήποτε διαφωνεί;

Η ποιότητα της ζωής εξαρτάται από την ποιότητα της αριστεράς: η συνάρτηση είναι απλή. Η δική μας αριστερά περιγράφεται ακόμα με όρους της δεκαετίας του ’30· λενινιστές, τροτσκιστές, σταλινικοί και αναρχοφασίστες, όλοι μαζί, ενωμένοι, χωρίς συγκεκριμένα ανθρωπιστικά αιτήματα, με τους μεν να επιμένουν στην κομματική συνείδηση, με τους δε να κραυγάζουν με την ορολογία που είχε νόημα (και αίμα) τον καιρό της βιομηχανικής επανάστασης.

Ο χρόνος στην Ελλάδα μοιάζει παγωμένος· τα ρολόγια σταματημένα. Γι’ αυτό –και για πολλούς ακόμα λόγους– το αριστερό μας κίνημα, εκτός από την ενάρετη εποχή της ΕΔΑ (ένα κόμμα ξεχασμένο λόγω της γενικευμένης αμνησίας και αμορφωσιάς), παραπαίει ανάμεσα στον οπισθοδρομικό πατριωτισμό και το προλεταριακό όνειρο της ταξικής δικτατορίας.

Η δικτατορία είναι μια πραγματικότητα: η «Νέα Αριστερά» δεν έχει φτάσει ακόμα στις ακτές μας για να αποκαταστήσει τις αληθινές αρχές του ανθρωπισμού. Ίσως να μη φτάσει ποτέ. Κοντολογίς, η αριστερά στην Ελλάδα είναι μια δεξιά που αφαιρεί από τον άνθρωπο την προσωπική του ευθύνη, που τον παρουσιάζει σαν κακορίζικο θύμα των περιστάσεων. Όσοι από τους ακτιβιστές δεν έχουν άδειο κεφάλι, έχουν γραφειοκρατικές ιδέες, υπεραπλουστευτικές (πλούσιοι-φτωχοί, καταπιεστές-καταπιεζόμενοι, καλοί-κακοί): όταν αγνοείς τη σύνθετη φύση της ζωής και της οργανωμένης κοινωνίας, την ανάγκη της πολιτικής πραότητας και της ομορφιάς, δεν είσαι παρά ένας ακόμα βάνδαλος.

Περιμένω τα σχόλια σας!

Πηγή:http://www.tvxs.gr

Ο ανώτερος άνθρωπος ...

Ο ανώτερος άνθρωπος κρίνει τον εαυτό του,

ο κατώτερος κρίνει τους άλλους ...

Κομφούκιος

Σου έδωσα

ως εκεί που έφθανα

κι εσύ μου έκανες μόνο κριτική

ως αυτόκλητος εισαγγελέας...

χωρίς όμως ποτέ

να μιλήσεις και να κρίνεις

εσένα...

Φευ..

29 Σεπ 2009

Το τραμ το τελευταίο πέρασε για την Σπεράντζα Βρανά

http://www.youtube.com/watch?v=qSEcKZo9Cic&feature=player_embedded

Πέθανε σήμερα το πρωί από ανακοπή καρδιάς η γνωστή Ελληνίδα ηθοποιός Σπεράντζα Βρανά σε ηλικία 77 ετών.

Πρωταγωνίστησε σε πλήθος ταινιών, ενώ ανέδειξε την πραγματική μορφή της επιθεώρηση στο θεατρικό σανίδι,

ενώ έγραψε και αρκετά βιβλία, με σπουδαιότερο το αυτοβιογραφικό «Τολμώ».

Τώρα είμαστε φτωχότεροι

αφού έσβησε ένα από τα μεγάλα αστέρια μας!

Καλό ταξίδι λατρεμένη μας!

Ενα αυτοκινητικό ατύχημα της κόστισε πολύ και τώρα πια, αν και έχει αναρρώσει, είναι αναγκασμένη να μετακινείται υποστηριζόμενη από δύο μπαστούνια.

Το «Τραμ το τελευταίο» ήταν το πρώτο τραγούδι που είπε στην καριέρα της. Εξήντα χρόνια μετά η Σπεράντζα Βρανά θα το ξαναπεί, αυτή τη φορά στο Ηρώδειο

Εξ ου και οι επιφυλάξεις που εξέφρασε στον Κραουνάκη όταν δέχτηκε την πρόσκλησή του για το Ηρώδειο που «δεν έχει αυλαία για να ανοίξει και να με βρει ήδη πάνω στη σκηνή. Αλλά τελικά εκείνος βρήκε τον τρόπο να με παρουσιάσει, χωρίς να σηκωθώ όρθια...».

Ποιο τραγούδι θα πείτε;

«Το "Τραμ το τελευταίο", το πρώτο που είπα ποτέ, στην πρώτη μου εμφάνιση, το 1948, στην επιθεώρηση "Ανθρωποι-Ανθρωποι" των Σακελλάριου-Γιαννακόπουλου. Είχαν πάρει το καλοκαιρινό θέατρο της Λυρικής, το είχαν βαφτίσει "Μετροπόλιταν" και έγραψαν μια επιθεώρηση για νέα ταλέντα. Ηταν η Ειρήνη Παπά, η Σμαρούλα Γιούλη, εγώ και μερικοί άλλοι νέοι. Ηταν κι άλλοι που είχαν ξεκινήσει παλιότερα, αλλά τότε έκαναν τη μεγάλη τους επιτυχία. Ο Μίμης Φωτόπουλος, που εκεί πρωτόπε το περίφημο "θα κάαθομαι", και ο Ηλιόπουλος που έκανε γελώντας το σκετς "Κακακά κικικί και κοκοκό". Απ' αυτή τη φουρνιά έμειναν στο θέατρο αυτοί οι δυο κι εμείς. Να σου πω και πώς είχε γραφτεί το "Τραμ το τελευταίο;"».

Ε, βέβαια να μου πείτε...

«Τότε οι επιθεωρήσεις είχαν δύο μέρη. Το πρώτο, που διαρκούσε δύο ώρες, είχε νούμερα και χορευτικά, και το δεύτερο, ημίωρο, ήταν ένα μεγάλο κωμικό σκετς -για να φεύγει ο κόσμος με το γέλιο. Μια μέρα λοιπόν ο Σακελλάριος κι ο Γιαννακόπουλος έδωσαν ραντεβού στις 8 μ.μ. για να γράψουν το δεύτερο μέρος του έργου. Ο Σακελλάριος όμως αποκοιμήθηκε και ξύπνησε στις 11. Παίρνει τον Γιαννακόπουλο και του λέει "δεν θα 'ρθω, γιατί είναι 11 και δεν θα προλάβω το τραμ το τελευταίο"» -πέρναγε τότε 11.30 μ.μ. «Δεν χρειάζεται", του λέει ο Γιαννακόπουλος, "βρήκα τι θα βάλουμε στη β'πράξη...". Κι έτσι έγραψε το σκετς "Το τραμ το τελευταίο"» (σ.σ. οι στίχοι είναι του γνωστού ντουέτου και η μουσική του Μιχάλη Σουγιούλ).

Εξήντα χρόνια μετά θα πείτε το ίδιο τραγούδι στο Ηρώδειο...

«Εχω ζήσει τα θεατρικά μου βήματα τόσο έντονα που δεν έχω απωθημένα. Στο Ηρώδειο θα αισθανθώ όπως τότε που το πρωτόπα».

ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 11/06/2008

Νοέμβρης μήνας...

http://www.youtube.com/watch?v=qXNUp8-mj14&feature=player_embedded

Νοέμβρης μήνας ταξιδεύει μ' ένα τρένο
Αθήνα- Λάρισα ωραία Θεσσαλία
Στην Κατερίνη ακούει τραγούδι αγαπημένο
με μια πληγή από παλιά μελαγχολία

Στη Σαλονίκη φθάνει απόγευμα στις έξι
μ' ένα καιρό που όλο σκέφτεται να βρέξει

Στη Σαλονίκη φθάνει απόγευμα στις έξι
μ' ένα καιρό που όλο σκέφτεται να βρέξει
Νοέμβρης μήνας...
Νοέμβρης μήνας...

Νοέμβρης μήνας με καράβι ταξιδεύει
Χανιά-Ηράκλειο και κόλπο Μιραμπέλου
μεθυστικά στα πανηγύρια μνημονεύει
Αγ.Μηνά και Μιχαήλ του Αρχαγγέλου

Το Ρεθυμνιώτικο σκοπό παίζει στη λύρα
και λέει του έρωτα τα πάθη και τη μοίρα,
το Ρεθυμνιώτικο σκοπό παίζει στη λύρα
και λέει του έρωτα τα πάθη και τη μοίρα,
Νοέμβρης μήνας...
Νοέμβρης μήνας...

Νοέμβρης μήνας με το ΚΤΕΛ στην Πάτρα πάει
μέρα γιορτής νιώθει το κρύο ν'αγριεύει
αφού ευχήθηκε στην πόλη που αγαπάει
τριάντα μέρες στη βαλίτσα του μαζεύει

Η μοναξιά του σαν ανήμερο θηρίο
και φεύγει μ' ένα κουρασμένο λεωφορείο,
Η μοναξιά του σαν ανήμερο θηρίο
και φεύγει μ' ένα κουρασμένο λεωφορείο,

«Έφυγε» στα 78 της χρόνια η «πιτσιρίκα από το Μιλάνο» Πέθανε η πολυβραβευμένη Ιταλίδα ποιήτρια Άλντα Μερίνι

Πέθανε η πολυβραβευμένη Ιταλίδα ποιήτρια Άλντα Μερίνι

Πέθανε σήμερα σε ηλικία 78 ετών στο Μιλάνο, η Ιταλίδα ποιήτρια Άλντα Μερίνι, «η πιτσιρίκα από το Μιλάνο», όπως την είχε αποκαλέσει ο σκηνοθέτης Πιερ Πάολο Παζολίνι, μετέδωσε το πρακτορείο ειδήσεων Ansa.

Έγραψε πολλές ποιητικές συλλογές, μεταξύ των οποίων η "La Terra Santa", όπου αναφερόταν στην εμπειρία της τρέλας και του εγκλεισμού σε άσυλο και η οποία κέρδισε το 1993 το βραβείο Librex Montale, τη μεγαλύτερη τιμητική διάκριση που απονέμεται σε σύγχρονους ποιητές στην Ιταλία.

Πολλοί Ιταλοί πολιτικοί και διανοούμενοι απότισαν σήμερα φόρο τιμής σε αυτή "την εμπνευσμένη ποιητική και διαυγή φωνή", σύμφωνα με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Τζιόρτζιο Ναπολιτάνο.

Ο Νομπελίστας Ντάριο Φο δήλωσε ότι είχε ζητήσει από την Επιτροπή Νόμπελ να της απονείμει το βραβείο, γιατί ήταν "μία εξαίσια ποιητική μορφή".

Έλλη Παππά: "Τον έζησα τον 20ό αιώνα. Με ζωή και με θάνατο"

Η Έλλη Ιωαννίδη, όπως ήταν το πραγματικό της όνομα, άφησε το χνάρι της στη σύγχρονη ελληνική ιστορία, επιλέγοντας να ενταχθεί και να δράσει στην αριστερά. Ωστόσο, όπως αποδείχτηκε, η μοναδική στράτευση την οποία ακολούθησε ώς το τέλος ήταν αυτή στο χώρο των ιδεών και της φιλοσοφίας. Όχι μόνο λόγω των σπουδών της αλλά και λόγω των ιδεών και των επιλογών της μελετούσε διαρκώς την αρχαία ελληνική σκέψη και τον μαρξισμό. Τα δύο τελευταία βιβλία της, εξάλλου, τα “Μακιαβέλλι ή Μαρξ” (2005) και “Αποχαιρετώντας τον αιώνα μου” (2006) ήρθαν ως καταστάλαγμα τούτης της μελέτης και των πολιτικών της επιλογών.

Τρικυμισμένη η ζωή της Έλλης Παππά, ξεκίνησε από τη Μικρά Ασία, ξεριζώθηκε απ' εκεί μαζί με την οικογένειά της, για να φτάσει στον Πειραιά και να ζήσει όλη την αντάρα του περασμένου αιώνα, αριστερή, αγέρωχη, αποφασισμένη και επίμονη. Και να φτάσει να συναντήσει τον αιώνα μας εξίσου ανήσυχη και με οξυμμένη κριτική ματιά και σκέψη. Είδε το πρώτο φως το 1920. “Γεννήθηκα στη Σμύρνη, παραμονή της καταστροφής, πέμπτο παιδί, αθέλητο και παραπεταμένο" γράφει η ίδια αυτοβιογραφούμενη. "Η μάνα μου αρνήθηκε να με θρέψει", δήλωσε, "δεν ήμουν παιδί, ήμουν άλλο πράμα και με πέταξε. Επέζησα χάρη στη μεγαλύτερη αδελφή της μητέρας μου. Η καταστροφή έφερε την οικογένεια στον Πειραιά. Την υγεία μου την ανέλαβε η θάλασσα του Πειραιά και την αγωγή μου τα αλητάκια του Πειραιά. Όλα έδειχναν ότι η προλεταριακή μου συνείδηση ήταν εξασφαλισμένη. Τότε μπήκαν στη ζωή μου τα μεγαλύτερα παιδιά της οικογένειας, ο Γιώργος που έγινε ασυρματιστής και, ο άγγελος της ζωής μου, η Διδώ (Σωτηρίου), που ζούσε με την πλούσια αντιδραστική θεία, αδελφή του πατέρα μας. Από τη σκληρή δουλειά του ο Γιώργος, από μια έμφυτη συνείδηση η Διδώ, από κοντά κι η μάνα μας είχαν γίνει και οι τρεις κομμουνιστές”.

Σπούδασε φιλοσοφία και νομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και στη Γαλλική Ακαδημία της Αθήνας. Εντάχθηκε στην αριστερά από τα γυμνασιακά της ακόμα χρόνια, και στην Κατοχή προσχώρησε στο ΕΑΜ και στο ΚΚΕ. Δραστηριοποιήθηκε στον παράνομο Τύπο, συγχρωτίστηκε με διανοουμένους, συνεργάστηκε μαζί τους. “Απελευθέρωση, Δεκεμβριανά, προσπάθειες ανασυγκρότησης της αριστεράς και της δημοκρατίας, οι πρώτες εκλογές, ο ερχομός του Μπελογιάννη και του μεγάλου έρωτα” έγραφε. Το 1950 συνελήφθη με τον σύντροφό της και καταδικάστηκε κι εκείνη σε θάνατο στη δίκη Μπελογιάννη. Επειδή ήταν μωρομάνα, όμως, η ποινή της δεν εκτελέστηκε. Ο γιος της ο Νίκος ήταν τότε μόλις επτά μηνών. Δεκατρία χρόνια έμεινε στη φυλακή. Αποφυλακίστηκε από τις φυλακές του Αβέρωφ το 1963 και δούλεψε στη σύνταξη της “Δημοκρατικής Αλλαγής” μέχρι το 1967 οπότε η χούντα την εξόρισε στη Γυάρο. Η άσχημη κατάσταση της υγείας της οδήγησε στην αποφυλάκισή της, ενάμιση χρόνο μετά. Αρνήθηκε την πρόσκληση της Σοβιετικής Ένωσης να τη φιλοξενήσει με τον γιο της, λόγω της σοβιετικής εισβολής στην Τσεχοσλοβακία. Μετά την αποφυλάκισή της εργάστηκε σε εγκυκλοπαίδειες και περιοδικά και αργότερα στην εφημερίδα "Μακεδονία" μεψευδώνυμο. Στη μεταπολίτευση η επανασύνδεσή της με το ΚΚΕ δεν είχε αίσιο τέλος. "Η επανένωση της αριστεράς ξεκίνησε με καλούς οιωνούς και είχε οικτρό τέλος. Αποχώρησα από το ΚΚΕ, πράγμα που και η ηγεσία του επιθυμούσε" έγραψε.

Η Έλλη Παππά εργάστηκε στο "Έθνος", τη "Μακεδονία" και το περιοδικό "Γυναίκα" ώς το 1990, οπότε αφιερώθηκε αποκλειστικά στο συγγραφικό της έργο. Στα βιβλία της περιλαμβάνονται οι μελέτες “Ο Πλάτωνας στην Εποχή μας”, “Οι αρχαίοι Έλληνες συγγραφείς στο Κεφάλαιο του Μαρξ”, “Σπουδή στο θέμα της Ελευθερίας - Η έννοια της ελευθερίας στον προσωκρατικό υλισμό”, “Μύθος και ιδεολογία στη Ρωσική Επανάσταση - Οδοιπορικό από το ρωσικό αγροτικό λαϊκισμό στον λαϊκισμό του Στάλιν”, “Ο Λένιν χωρίς λογοκρισία και εκτός μαυσωλείου”, Κομμούνα του 1871: Επανάσταση του 21ου αιώνα;”. Έγραψε το μυθιστόρημα “Το ημερολόγιο ενός φυλακισμένου” και τα διηγήματα και ποιήματα “Δουλειά της φυλακής”, καθώς και τα “Βίος και έργα της γάτας της Σοφής”, “Σελίδες από τον τύπο της Αντίστασης” και “Νίκος Κιτσίκης - Ο επιστήμονας, ο άνθρωπος, ο πολιτικός”. Το 2006 κυκλοφόρησαν οι “Μικρογραφίες-Βιβλία από τη φυλακή” μικρά χειροποίητα βιβλιαράκια που έγραψε και βιβλιοδέτησε η ίδια κατά τη διάρκεια της φυλάκισής της για τον γιο της. Από το 2002 εμπιστεύτηκε το αρχείο της στο Ελληνικό Λογοτεχνικό και Ιστορικό Αρχείο.

Η Έλλη Παππά βρέθηκε στον πιο τρικυμισμένο αιώνα. “Τον έζησα τον εικοστό αιώνα. Με ζωή και με θάνατο. Πάλεψα μαζί του όσο μπορούσα. Με ζωή και με θάνατο. Στις μεγάλες του ώρες και στις ώρες των διαψεύσεων. Κι εκεί, κοντά στο τέλος του, έζησα τη μεγάλη διάψευση - που δεν έπεσε σαν ξαφνικός κεραυνός. Από χρόνια ακουγόταν η βουή που όλο πλησίαζε, μα ήταν πολλοί εκείνοι που δεν ήθελαν να την ακούσουν. Είχα την κακή τύχη να την ακούω και, το χειρότερο, να τη μεταφέρω στο χαρτί. Τίμημα, ο αποκλεισμός. Όχι όμως και η απογοήτευση. Με έσωσε η προσπάθειά μου, όσες κι αν ήταν οι αντιδράσεις, να κοιτάξω τον αιώνα μου κατάματα, χωρίς αυταπάτες, και να καταγράψω όσο μου επέτρεπαν οι δυνάμεις μου, επιλογές, πράξεις και παραλείψεις που οδηγούσαν στην καταστροφή εκείνου του μέλλοντος στο οποίο είχαμε αποθέσει τις ελπίδες μας...” γράφει αφοπλιστικά, εν είδει απολογισμού, στο τελευταίο της βιβλίο “Αποχαιρετισμός στον αιώνα μου”, για να καταλήξει προσφεύγοντας στον λόγο του ποιητή “Εμείς φύγαμε. Εσείς να δούμε τώρα”.

ΓΙΩΡΓΟΣ ΔΙΑΛΕΓΜΕΝΟΣ «Τα έργα μου είναι πολύ λοξά»

http://archive.enet.gr/online/online_text/c=113,dt=24.04.2005,id=86470656

ΟΛΠ: Μύθοι και αλήθειες για τη σύμβαση με την Coscο

http://www.imerisia.gr/article.asp?catid=12336&subid=2&pubid=18623148#

Ένα σκίτσο ηλικίας 100 ετών, που θα δημοπρατηθεί τον Οκτώβριο, αποθανατίζει τον Αδόλφο Χίτλερ σε ηλικία 20 ετών να παίζει σκάκι με τον κατά 20 χρόνια μεγαλύτερό του Βλαντιμίρ Λένιν.
Το περιστατικό αυτό συνέβη στη Βιέννη γύρω στο 1909, όπου ο Χίτλερ εργάζονταν ως περιστασιακός καλλιτέχνης, προκειμένου να χρηματοδοτήσει τις σπουδές του στην Σχολή Καλλών Τεχνών, και όπου βρέθηκε για ένα διάστημα και ο Λένιν!!!

Nikola Tesla

Η ξεχασμένη διάνοια που έφερε τον 21ο αιώνα

Ένας σύγχρονος Προμηθέας

Η εμφάνιση του ψηλόλιγνου, κομψού ανθρώπου που έσκαβε δεν θύμιζε σε τίποτα εργάτη. Ούτε το παρελθόν του ούτε η μορφωσή του ταίριαζαν με το επάγγελμά του. Ο ξεχωριστός αυτός άνθρωπος ήταν 31 ετών, γιος ενός Κροάτη ιερέα και διπλωματούχος μηχανικός. Το 1884 είχε μεταναστεύσει στις ΗΠΑ με την ελπίδα μιας καλύτερης τύχης. Αυτό που αντιμετώπισε όμως ήταν η εξαπάτηση και η διπροσωπία. Τρία χρόνια αργότερα, είχε καταλήξει να σκάβει χαντάκια.

Μετά από μερικούς μήνες από αυτή την άτυχη περίοδο της ζωής του, ο Nikola Tesla θα βρισκόταν στο κέντρο μιας τεχνολογικής επανάστασης που έμελλε να αλλάξει τον κόσμο. Συνδυάζοντας την επιστημονική του διόραση και τη μόρφωσή του, κατάφερε να χαρίσει σε εκατομμύρια ανθρώπους φως και ρεύμα. Οι ανακαλύψεις του είναι εξίσου σημαντικές με αυτές του Faraday. Η επίδρασή του στο σημερινό κόσμο είναι μεγαλύτερη ακόμη και από αυτή του Thomas Edison. Ένας σύγχρονος Προμηθέας οι ανακαλύψεις του οποίου ακόμη εμπνέουν τους ερευνητές.

Ο άγνωστος Tesla

Παρά τη σημασία των ανακαλύψεών του όμως, λίγοι γνωρίζουν τον Tesla. Η τραγική ιστορία του, που περιγράφει το πώς κάποιος μπορεί να καταφέρει τόσα πολλά και σημαντικά και να πεθάνει τελικά μόνος και ξεχασμένος απ’όλους, υπενθυμίζει με τον πιο σκληρό τρόπο ότι η διάνοια δεν εγγυάται ούτε δόξα ούτε περιουσία.

Τα πράγματα θα μπορούσαν να είναι διαφορετικά για τον Tesla. Οι οιωνοί μίλησαν με τρομακτικό τρόπο τη βραδιά που γεννήθηκε, το έτος 1856. Ενώ η μητέρα του έδινε αγώνα για να τον φέρει στον κόσμο, μια βίαιη καταιγίδα είχε ξεσπάσει πάνω από το μικρό χωριό Smiljan στην Κροατία. Οι αστραπές που έπεφταν όταν γεννήθηκε ο Tesla, τα μεσάνυχτα της 10ης Ιουλίου 1856, έκαναν τη μαμή να αποκαλέσει το βρέφος «παιδί της καταιγίδας».

Δυναμικά επιτεύγματα

Πράγματι, ο Tesla έδειξε από παιδί πως οι καιρικές συνθήκες που επικρατούσαν τη βραδιά που γεννήθηκε δεν ήταν τυχαίες. Ο ηλεκτρισμός ασκούσε μια ακατανίκητη έλξη πάνω στο νεαρό Nikola. Έξυπνος και ικανός για περαιτέρω σπουδές, σπούδασε μηχανικός στο Πανεπιστήμιο του Graz στην Αυστρία. Εκεί, ο Tesla έκανε τα πρώτα του βήματα και εμπνεύστηκε για μεγαλύτερα επιτεύγματα. Αποφοιτώντας, είχε δημιουργήσει τη γεννήτρια εναλλασσόμενου ρεύματος.

Για να προωθήσει το κατασκεύασμά του, ο Tesla μετακόμισε στο Παρίσι και εργάστηκε στην εταιρεία Continental Edison, το ευρωπαϊκό κομμάτι της αυτοκρατορίας του μεγάλου Αμερικανού εφευρέτη Thomas Edison. Ήξερε πως εκεί θα μπορούσε να αποδείξει τη σημασία της εφεύρεσής του, χρησιμοποιώντας τη για να βοηθήσει την εταιρεία του Edison να ολοκληρώσει το πρόγραμμα φωτισμού της πόλης του Στρασβούργου που είχε αναλάβει.

Tesla vs Edison

Η εφεύρεσή του τον οδήγησε στην επιτυχία το 1884, όταν ο ίδιος ο Edison του ζήτησε να εργαστεί μαζί του. Με την πρώτη ματιά, ο συνδυασμός αυτός φαινόταν ιδανικός. Ο Edison διέθετε επιχειρηματικό δαιμόνιο και θέληση αλλά δεν διέθετε την ικανότητα και την υπομονή να ασχοληθεί με τη θεωρία. Ο Tesla, από την άλλη, γνώριζε πως μόνο η πραγματική και σε βάθος κατανόηση των νόμων της φυσικής μπορούσε να οδηγήσει σε νέες απίθανες εφευρέσεις. Αν είχαν καταφέρει να εργαστούν μαζί, θα είχαν κάνει θαύματα. Δυστυχώς, πολύ γρήγορα κατέληξαν αντίπαλοι.

Και έφταιγαν και οι δύο. Ο Edison ήταν αποφασισμένος να εκμεταλλευθεί πλήρως τις δικές τους ιδέες, και υποσχόταν στον Tesla τεράστιες χρηματικές ανταμοιβές αν τον βοηθούσε να εξυπηρετήσει το σκοπό του. Όταν τελικά ο Tesla τα κατάφερε, o Edison δεν τήρησε το λόγο του. Ο Tesla από την άλλη, περίμενε πως ο Edison θα παραμελήσει τις δικές του έρευνες για να στηρίξει οικονομικά τις δικές του ιδέες.

Από τα χαντάκια στα σαλόνια

Η σκληρότητα που αντιμετώπισε από την πλευρά του Edison αλλά και η αφέλειά του τον οδήγησαν να εγκαταλείψει τη θέση του στην εταιρεία του Edison και να καταλήξει μετά από λίγες μέρες να σκάβει χαντάκια για να κερδίσει τον επιούσιο. Εκείνο τον καιρό ξεκίνησε και η περίφημη «Μάχη των Ρευμάτων».

Στα διαλείμματα του, ο Tesla μιλούσε με ενθουσιασμό στον προϊστάμενό του για το πόσα απίθανα επιτεύγματα θα μπορούσε να πετύχει με τον ηλεκτρισμό αν κάποιος του έδινε την ευκαιρία να αναπτύξει τις ιδέες του. Τυχαία, ο προϊστάμενος του Tesla, είχε ένα φίλο που αναζητούσε επενδυτικές ευκαιρίες και τους σύστησε. Μέσα σε λίγους μήνες, η τύχη και η περιουσία του Tesla άλλαξαν ριζικά. Διέθετε τη δική του εταιρεία –την Tesla Electric Company- και αγωνιζόταν να πατεντάρει την τεχνολογία που ήταν απαραίτητη για τη δημιουργία μιας νέας ηλεκτρικής τεχνολογίας που θα βασιζόταν στο εναλλασσόμενο ρεύμα.

Η μεγάλη ευκαιρία του Tesla ήρθε όταν ο Edison μελετούσε τη δική του τεχνολογία που βασιζόταν στο συνεχές ρεύμα. Παρά την απλότητά της, η τεχνολογία συνεχούς ρεύματος είχε ένα σημαντικό μειονέκτημα: παρήγαγε ρεύμα σχετικά χαμηλής έντασης, η ισχύς του οποίου μειωνόταν ακόμη περισσότερο καθώς το ρεύμα ταξίδευε μέσα από τα καλώδια.

Η τεχνολογία εναλλασσόμενου ρεύματος του Tesla από την άλλη, δεν αντιμετώπιζε ανάλογους περιορισμούς. Χρησιμοποιώντας μετασχηματιστές εναλλασσόμενου ρεύματος, η αρχική ένταση μπορούσε να φτάσει τα 300,000 βολτ και περισσότερο. Τεράστιες ποσότητες ισχύος μπορούσαν να ταξιδέψουν για πολλά χιλιόμετρα προτού μειωθεί η έντασή τους σε ασφαλέστερα επίπεδα από νέους μετασχηματιστές.

Παρά την προφανή ανωτερότητα της τεχνολογίας εναλλασσόμενου ρεύματος, ο Edison αγωνίστηκε υπέρ του συνεχούς ρεύματος λόγω των τεράστιων χρηματικών ποσών που είχε επενδύσει σε αυτό. Στη μάχη, στο πλευρό του Tesla, μπήκε το 1888 και ένας άλλος μεγάλος αντίπαλος του Edison, ο βιομήχανος George Westinghouse.

Ανηλεής πόλεμος εντυπώσεων

Την πρώτη μάχη κέρδισε ο Edison ο οποίος εκμεταλλεύτηκε τους κινδύνους πολλών βολτ που έκρυβε το σύστημα εναλλασσόμενου ρεύματος. Η εταιρεία του παρουσίασε στα ΜΜΕ της εποχής ένα φρικιαστικό πείραμα: αδέσποτα σκυλιά και γατιά στέκονταν πάνω σε μεταλλικές πλάκες που συνδέονταν με παροχείς εναλλασσόμενου ρεύματος. Όπως ήταν φυσικό, τα ζώα πέθαιναν από ηλεκτροπληξία μπροστά στα μάτια των συγκλονισμένων δημοσιογράφων. Και δεν έφτανε μόνο αυτό. Ο Edison κατάφερε να εισάγει η Πολιτεία της Νέας Υόρκης μια νέα μέθοδο εφαρμογής της θανατικής ποινής: την Ηλεκτρική Καρέκλα, η οποία λειτουργούσε με εναλλασσόμενο ρεύμα.

Ο Westinghouse ανταπέδωσε αποδεικνύοντας πως το συνεχές ρεύμα του Edison ήταν τόσο επικίνδυνο ώστε καρβούνιζε το κρέας σε 100 δευτερόλεπτα! Ήταν μια καλή κίνηση εντυπωσιασμού η οποία όμως δεν κατάφερε να εξαλείψει τον αρχικό φόβο που είχε ήδη δημιουργήσει η πρώτη χρήση της Ηλεκτρικής Καρέκλας στην εφαρμογή της θανατικής ποινής ενός δολοφόνου, στις 6 Αυγούστου 1890.

Ο Westinghouse, αναζητώντας απελπισμένα ένα τρόπο να γελοιοποιήσει τον Edison μέσω των ΜΜΕ αποφάσισε να προχωρήσει σε ένα τολμηρό εγχείρημα: να χρησιμοποιήσει το μη δοκιμασμένο μέχρι τότε σύστημα εναλλασσόμενου ρεύματος του Tesla για να σώσει τις δουλειές μερικών ανθρακωρύχων από το Κολοράντο. Το Ορυχείο Gold King στο Κολοράντο κινδύνευε να κλείσει γιατί δεν ήταν προσοδοφόρο. Όλοι γνώριζαν ωστόσο πως ο ποταμός της περιοχής μπορούσε να παρέχει φτηνή υδροηλεκτρική ισχύ, κάτι που θα μπορούσε να κρατήσει το ορυχείο ανοιχτό. Ο ποταμός απείχε παραπάνω από δύο μίλια- και σαφώς το συνεχές ρεύμα του Edison δεν μπορούσε να προσφέρει τίποτα

Το φανταστικό φως

Ο Westinghouse ήταν πεπεισμένος πως το εναλλασσόμενο ρεύμα του Tesla μπορούσε να ανταποκριθεί και το 1891 η πρώτη βιομηχανική εφαρμογή εναλλασσόμενου ρεύματος ξεκίνησε να παρέχει ρεύμα στο ορυχείο. Μετά από αυτή την πρώτη νίκη ενάντια στον Edison, ο Westinghouse έκανε άλλη μια τολμηρή κίνηση αναλαμβάνοντας να φωταγωγήσει την Παγκόσμια Έκθεση του Σικάγο το 1893.

Άλλος ένας θρίαμβος, αυτή τη φορά με την εντυπωσιακή παρουσία του Tesla, ακολούθησε. Ο Tesla εντυπωσίασε τους θεατές περνώντας εναλλασσόμενο ρεύμα μέσα από το σώμα του χωρίς να πάθει τίποτα και ανάβοντας τις ηλεκτρικές λάμπες με τα ακροδάχτυλά του. Ο Edison, συνειδητοποιώντας πως το συνεχές ρεύμα του μειονεκτούσε έστρεψε το ενδιαφέρον του στο εναλλασσόμενο ρεύμα. Η εταιρεία του, απέκτησε μετά από συμφωνία με τον Westinghouse πρόσβαση στην τεχνολογία εναλλασσόμενου ρεύματος του Tesla. Μαζί πλέον, οι δύο πρώην αντίπαλες εταιρείες εργάστηκαν για να τιθασεύσουν την υδροηλεκτρική ισχύ των καταρρακτών του Νιαγάρα. Τα εγκαίνια του υδροηλεκτρικού σταθμού το 1895 σηματοδότησαν το τέλος της Μάχης των Ρευμάτων, με μοναδικό και απόλυτο νικητή τον Tesla.

Και πάλι όμως ο Tesla δεν πήρε αυτό που του άξιζε και έπεσε θύμα των επιχειρηματικών μυαλών. Ο Westinghouse τον εξαπάτησε στερώντας του εκατομμύρια δολάρια. Για άλλη μια φορά ο Tesla, ικανοποιημένος από το γεγονός ότι είχε εξασφαλίσει χρηματοδότηση για να συνεχίσει την έρευνά του, ούτε που το πρόσεξε. Είχε ακόμη αρκετό δρόμο μπροστά του για να δαμάσει τις δυνάμεις του ηλεκτρομαγνητισμού.

Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1890 ο Tesla έκανε πειράματα με ακτίνες Χ και ραδιοκύματα πολλά χρόνια προτού γίνουν γνωστά από άλλους (δικαστήριο στις ΗΠΑ ανακοίνωσε το 1943 πως ο άνθρωπος που ανακάλυψε το ραδιόφωνο δεν ήταν ο Marconi αλλά ο Tesla).

Το σημαντικότερο επίτευγμά του βέβαια ήταν το επονομαζόμενο πηνίο Tesla, με το οποίο δημιούργησε ηλεκτρικό ρεύμα που εναλλασσόταν σε πολύ υψηλή συχνότητα. Το πηνίο Tesla άνοιξε το δρόμο για τη μετάδοση ραδιοφωνικού και τηλεοπτικού σήματος καθώς και την ασύρματη αποστολή ηλεκτρικής ισχύος.

Σε ένα απόμακρο εργαστήριο στο Κολοράντο, ο Tesla κατασκεύασε ένα γιγάντιο πηνίο για να δημιουργήσει ισχυρά ηλεκτρομαγνητικά πεδία υψηλής συχνότητας και κατάφερε ασύρματη αποστολή 10,000 watts φωτίζοντας 200 λάμπες που βρίσκονταν περισσότερα από σαράντα χιλιόμετρα μακριά.

Πισώπλατα μαχαιρώματα

Ο Tesla πίστευε –όχι άδικα- πως είχε καταφέρει ένα ιστορικό επίτευγμα το οποίο θα μπορούσε να χαρίσει ηλεκτρικό ρεύμα σε όλο τον κόσμο. Για να το αποδείξει ωστόσο, χρειαζόταν περισσότερα χρήματα. Το 1900 κέρδισε την υποστήριξη του γνωστού επενδυτή και χρηματοδότη John Pierpont Morgan, με αντάλλαγμα την εκχώρηση του ελέγχου των πατεντών του.

Υπογράφοντας, ο Tesla αισθάνθηκε και πάλι θύμα των επιχειρηματιών. Ο Morgan είχε ήδη επενδύσει πολλά στις ηλεκτρικές εταιρείες εναλλασσόμενου ρεύματος και δεν ήταν διατεθειμένος να αφήσει τον Tesla και το νέο του ασύρματο σύστημα αποστολής ηλεκτρικής ισχύος να τις παραγκωνίσει. Ο Morgan εκμεταλλεύτηκε τον Tesla για τέσσερα ακόμα χρόνια και στη συνέχεια σταμάτησε να τον πληρώνει. Προδομένος από τους συνεργάτες του, χωρίς χρηματοδότηση για να συνεχίσει την έρευνά του και χωρίς τη δυνατότητα εκμετάλλευσης των πατεντών του, ο Tesla βρέθηκε στα πενήντα του άφραγκος και άνεργος.

Τα χρόνια που ακολούθησαν, ο Tesla μετατράπηκε σε μια παθητική φιγούρα. Ζούσε μόνος σε ξενοδοχεία, κερδίζοντας τα προς το ζην από τη δημοσιογραφία και μια πενιχρή σύνταξη από την πατρίδα του. Μεταξύ 5 και 8 Ιανουαρίου 1943, ο Tesla υπέστη καρδιακή προσβολή. Πέθανε σε ένα ξενοδοχείο της Νέας Υόρκης, στα 86 του χρόνια.

Αν ο Tesla διέθετε έστω και λίγη από την πονηριά του Edison, θα είχε κερδίσει μια ξεχωριστή θέση στο πάνθεον των εφευρετών. Αντιθέτως, το όνομά του αναφέρεται μόνο ως μονάδα μέτρησης των μαγνητικών πεδίων: το tesla. Μηδαμινή αναγνώριση για την παρεξημένη αυτή διάνοια χάρη στην οποία σήμερα δισεκατομμύρια άνθρωποι έχουν φως και ρεύμα με το πάτημα ενός διακόπτη.